Ханх сум нь Хөвсгөл аймгийн сум юм. Нийт 5,500 км² газар нутагтай[1]. 2000 оны байдлаар 2140 оршин суугчтай байв. Сумын төв Турт нь Хөвсгөл нуурын хөвөөнд, аймгийн төв Мөрөнгөөс хойш 280 км, нийслэл Улаанбаатараас 1020 км, Оростой хиллэх Ханх-Мондийн хилийн боомтоос 22 км
зайд оршино.
Хөвсгөл аймгийн хамгийн өндөр цэг Мөнх Сарьдаг тус сумын нутагт, Оросын хилийн орчимд бий. 1931
онд Хөвсгөл аймагтай хамт байгуулагдсан. 1933 онд 346 өрхийн 1,000 орчим хүн,
13,200 орчим толгой мал тоологджээ. 1955 онд сумыг татан буулгаж, зарим хэсгийг
нь Чандмань-Өндөр суманд нэгтгэсэн бол үлдэх хэсэг нь Турт хороо
нэртэйгээр зохион байгуулагджээ. 1959 онд сумыг сэргээн байгуулсан ч 1978 онд
дахин татан буулгаж, энэ удаа Рэнчинлхүмбэ сумтай нэгтгэсэн байна. 1994 онд тус сумыг дахин
байгуулсан. 1956 - 1990 онд тус суманд "Хөвсгөл Долгио" нэгдэл ажиллаж байв.
